Gdańsk to miasto, które stara się odpowiadać na potrzeby osób w kryzysie bezdomności poprzez liczne placówki pomocowe i mobilne formy wsparcia. Jednak nie wszyscy korzystają z legalnych rozwiązań, co prowadzi do powstawania nieformalnych miejsc zbierania się osób bezdomnych. Te przestrzenie, choć dla wielu stanowią ostatnią deskę ratunku, mogą być niebezpieczne zarówno dla przebywających tam ludzi, jak i dla otoczenia.
Placówki pomocowe:
- Noclegownia św. Brata Alberta: Zlokalizowana przy ul. Żaglowej 1, oferuje nocleg i posiłki dla potrzebujących. Osoby zainteresowane mogą zgłaszać się osobiście lub kontaktować się telefonicznie pod numerem 58 342 13 14.
- Schronisko św. Brata Alberta dla bezdomnych mężczyzn: Mieści się przy ul. Równej 14 na Oruni. Placówka zapewnia całodobowe schronienie dla mężczyzn w kryzysie bezdomności. Kontakt: 519 839 125.
- Schronisko dla Osób Bezdomnych z usługami opiekuńczymi „Prometeusz”: Nowoczesny obiekt przy ul. Nowiny 80, prowadzony przez Stowarzyszenie Opiekuńczo-Resocjalizacyjne „Prometeusz”, oferuje wsparcie dla osób potrzebujących.
Mobilne formy wsparcia:
- „Autobus SOS – pomoc”: Od listopada do marca na ulicach Gdańska kursuje specjalny autobus, w którym osoby w kryzysie bezdomności mogą otrzymać gorącą zupę, odzież na zmianę oraz konsultację medyczną. Usługa ta funkcjonuje codziennie w sezonie zimowym.
- Ambulans ratunkowo-sanitarny: Od lipca 2024 roku w Gdańsku działa mobilny zespół medyczny, który dociera do osób przebywających w miejscach niemieszkalnych, oferując pomoc medyczną i ratunkową.
Miejsca niemieszkalne:
Niestety, nie wszystkie osoby w kryzysie bezdomności korzystają z dostępnych placówek. Wielu z nich przebywa w miejscach niemieszkalnych, takich jak:
- Altanki na terenie ogródków działkowych: Są to często schronienia dla osób unikających formalnych placówek.
- Piwnice i klatki schodowe: W niektórych opuszczonych lub zaniedbanych budynkach osoby bezdomne znajdują tymczasowe schronienie.
- Wiaty śmietnikowe i dworce: Miejsca te, choć nieprzystosowane do zamieszkania, stanowią schronienie przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi.
Służby miejskie, takie jak Straż Miejska, regularnie monitorują te lokalizacje, oferując pomoc i zachęcając do skorzystania z dostępnych form wsparcia. Warto również wspomnieć o działalności streetworkerów, którzy docierają do osób w kryzysie bezdomności, nawiązując z nimi kontakt i informując o dostępnych możliwościach pomocy.
Nielegalne miejsca gromadzenia się osób bezdomnych
1. Opuszczone budynki
- Lokalizacja: Obszary Dolnego Miasta, Nowego Portu, czy dawnej Stoczni Gdańskiej.
- Charakterystyka: Niektóre budynki opuszczone od lat, bez odpowiedniego zabezpieczenia, stają się miejscem schronienia dla osób w kryzysie.
- Niebezpieczeństwa:
- Ryzyko zawalenia się konstrukcji.
- Brak dostępu do sanitariatów i podstawowej higieny.
- Zagrożenie pożarowe z powodu nielegalnych palenisk lub używania otwartego ognia.
2. Tereny wokół dworców
- Lokalizacja: Dworzec Główny PKP oraz Dworzec PKS.
- Charakterystyka: Te miejsca, dzięki bliskości ruchu turystycznego i miejskiego, oferują łatwy dostęp do pomocy od przechodniów.
- Niebezpieczeństwa:
- Możliwość wystąpienia agresji lub konfliktów w dużych skupiskach osób.
- Uciążliwość dla pasażerów i podróżnych, szczególnie w godzinach nocnych.
3. Wiadukty i przestrzenie pod mostami
- Lokalizacja: Przestrzenie pod mostami na Oruni czy w okolicach Letnicy.
- Charakterystyka: Osłonięte przed deszczem i wiatrem, ale bez jakiejkolwiek infrastruktury.
- Niebezpieczeństwa:
- Ekstremalnie niskie temperatury w zimie.
- Bliskość ruchliwych dróg, co zwiększa ryzyko wypadków.
Dlaczego takie miejsca są niebezpieczne dla innych?
1. Ryzyko epidemiologiczne
Brak dostępu do sanitariatów i podstawowych środków higieny zwiększa ryzyko rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych. Dla osób mieszkających w pobliżu takich miejsc może to stanowić poważne zagrożenie zdrowotne.
2. Potencjalne konflikty
Nielegalne zbiorowiska osób bezdomnych mogą prowadzić do konfliktów z lokalnymi mieszkańcami lub użytkownikami przestrzeni publicznej. Hałas, zanieczyszczenie oraz poczucie zagrożenia bywają źródłem skarg.
3. Zagrożenia związane z pożarami
Nielegalne używanie otwartego ognia, prowizoryczne paleniska czy spalanie śmieci mogą prowadzić do pożarów, które mogą zagrażać życiu i mieniu.
4. Problemy z bezpieczeństwem publicznym
Niektóre osoby w kryzysie bezdomności mogą być pod wpływem alkoholu lub innych substancji, co może zwiększać ryzyko agresji lub niebezpiecznych sytuacji w takich miejscach.
Jak reagować i pomagać?
Zgłaszanie przypadków osób w potrzebie
Jeśli zauważysz osoby bezdomne przebywające w niebezpiecznych miejscach, możesz zgłosić to do:
- Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Gdańsku: tel. 58 522 38 20.
- Straży Miejskiej: numer 986.
Wspieranie organizacji pomocowych
Organizacje pozarządowe, takie jak Caritas czy Stowarzyszenie św. Brata Alberta, stale potrzebują wsparcia w postaci datków, wolontariatu czy darowizn rzeczowych (odzież, jedzenie).
Podsumowanie
Nielegalne miejsca zbierania się osób w kryzysie bezdomności są zarówno świadectwem ich trudnej sytuacji, jak i wyzwaniem dla lokalnej społeczności. Wspieranie rozwiązań systemowych, takich jak schroniska, noclegownie czy mobilne formy pomocy, pozwala zminimalizować ryzyko i poprawić jakość życia tych osób. Warto pamiętać, że każdy ma prawo do godności i pomocy, a nasza reakcja może uratować komuś życie.
